Opus 122
2 Balladen
Any 1852
Indicació de temps.- Dues peces
Ballade vom Haideknaben (Si menor)
Die Flüchtlinge (Re menor)
Llibretistes.- Friedrich Hebbel (1813–1867)
Julius Seybt, after Percy Bysshe Shelley (1792-1822)
Dedicatòria Carl Debrois van Bruyck (1828–1902)
Per a narrador i piano
Període Romàntic
Ballade vom Haideknaben/Balada de Haideknaben
Any 1852
Indicació de temps.- Ballade vom Haideknaben (Si menor)
Llibretista.- Friedrich Hebbel (1813–1867)
Dedicatòria Carl Debrois van Bruyck (1828–1902)
Per a narrador i piano
Període Romàntic
Ballade vom Haideknaben
Der Knabe träumt, man schickte ihn fort
Mit dreißig Thalern zum Haideort,
Er ward drum erschlagen am Wege
Und war doch nicht langsam und träge.
Noch liegt er im Angstschweiß, da rüttelt ihn
Sein Meister und heißt ihn, sich anzuziehn
Und legt ihm das Geld auf die Decke
Und fragt ihn, warum er erschrecke.
„Ach Meister, ach Meister, sie schlagen mich tot,
Die Sonne, sie ist ja wie Blut so rot!“
„Sie ist es für dich nicht alleine,
Drum schnell, sonst mach’ ich dir Beine!“
„Ach Meister, mein Meister, so sprachst du schon,
Das war das Gesicht, der Blick, der Ton,
Gleich greifst du“—zum Stock, will er sagen,
Er sagt’s nicht, er wird schon geschlagen.
„Ach Meister, mein Meister, ich geh, ich geh,
Bring’ meiner Mutter das letzte Ade!
Und sucht sie nach allen vier Winden,
Am Weidenbaum bin ich zu finden!“
Hinaus aus der Stadt! Und da dehnt sie sich,
Die Haide, nebelnd, gespenstiglich,
Die Winde darüber sausend,
„Ach, wär’ hier ein Schritt, wie tausend!“
Und alles so still, und alles so stumm,
Man sieht sich umsonst nach Lebendigem um,
Nur hungrige Vögel schießen
Aus Wolken, um Würmer zu spießen.
Er kommt ans einsame Hirtenhaus,
Der alte Hirt schaut eben heraus,
Des Knaben Angst ist gestiegen,
Am Wege bleibt er noch liegen.
„Ach Hirte, du bist ja von frommer Art,
Vier gute Groschen hab’ ich erspart,
Gib deinen Knecht mir zur Seite,
Daß er zum Dorf mich begleite!
Ich will sie ihm geben, er trinke dafür
Am nächsten Sonntag ein gutes Bier,
Dies Geld hier, ich trag’ es mit Beben,
Man nahm mir im Traum drum das Leben!“
Der Hirt, der winkte dem langen Knecht,
Er schnitt sich eben den Stecken zurecht,
Jetzt trat er hervor—wie graute
Dem Knaben, als er ihn schaute!
„Ach Meister Hirte, ach nein, ach nein,
Es ist doch besser, ich geh’ allein!”
Der Lange spricht grinsend zum Alten:
Er will die vier Groschen behalten.
„Da sind die vier Groschen!“ Er wirft sie hin
Und eilt hinweg mit verstörtem Sinn.
Schon kann er die Weide erblicken,
Da klopft ihn der Knecht in den Rücken.
„Du hältst es nicht aus, du gehst zu geschwind,
Ei, Eile mit Weile, du bist ja noch Kind,
Auch muß das Geld dich beschweren,
Wer kann dir das Ausruhn verwehren!
Komm, setz’ dich unter den Weidenbaum
Und dort erzähl’ mir den häßlichen Traum,
Ich träumte—Gott soll mich verdammen,
Trifft’s nicht mit deinem zusammen!“
Er faßt den Knaben wohl bei der Hand,
Der leistet auch nimmermehr Widerstand,
Die Blätter flüstern so schaurig,
Das Wässerlein rieselt so traurig!
Nun sprich, du träumtest—„Es kam ein Mann—“
War ich das? Sieh mich doch näher an,
Ich denke, du hast mich gesehen!
Nun weiter wie ist es geschehen?
„Er zog ein Messer!“—War das, wie dies?—
„Ach ja, ach ja!“—Er zog’s?—„Und stieß—“
Er stieß dir’s wohl so durch die Kehle?
Was hilft es auch, daß ich dich quäle!
Und fragt ihr, wie’s weiter gekommen sei?
So fragt zwei Vögel, sie saßen dabei,
Der Rabe verweilte gar heiter,
Die Taube konnte nicht weiter!
Der Rabe erzählt, was der Böse noch tat,
Und auch, wie’s der Henker gerochen hat,
Die Taube erzählt, wie der Knabe
Geweint und gebetet habe.
Balada de Haideknaben
El nen somia que l’han enviat
Amb trenta tàlers al Haideort,
Per tant, va ser assassinat en el camí
I, tanmateix, no va ser lent i lent.
Encara està suant de por quan alguna cosa el sacseja
El seu amo i li diu que es vesteixi
I li posa els diners a la manta
I li pregunta per què té por.
“Oh mestre, oh mestre, m’estan colpejant fins a la mort,
El sol, és vermell com la sang!”
“Ella no és l’única per a tu,
“Ràpidament, sinó et trencaré les cames!”
“Oh mestre, meu mestre, ja parlaves així,
Aquesta era la cara, la mirada, el to,
“Estàs a punt d’agafar un pal”, vol dir,
No ho diu, ja l’han apallissat.
“Oh mestre, el meu mestre, me’n vaig, me’n vaig,
Digues adéu a la meva mare!
I ella busca els quatre vents,
Em poden trobar al salze!”
Sortiu de la ciutat! I després s’estira,
El bruc, boirós, fantasmal,
Els vents que corren a sobre,
“Oh, si només hi hagués un pas, com mil!”
I tot és tan silenciós, i tot és tan silenciós,
Mires al teu voltant buscant éssers vius en va,
Només disparen els ocells famolencs
Des dels núvols fins als cucs de llança.
Arriba a la casa del pastor solitari,
El vell pastor només mira cap a fora,
La por del nen ha augmentat,
Encara roman estirat al camí.
“Ah, pastor, ets de naturalesa pietosa,
Vaig estalviar quatre bons cèntims,
Dóna’m el teu servent,
Que m’acompanyaria al poble!
Li vull donar i ell beurà a canvi
Diumenge vinent una bona cervesa,
Aquests diners aquí, els porto amb tremolor,
Em van emportar la vida en el meu somni!”
El pastor va fer un gest al criat alt,
Només estava tallant el pal,
Ara va fer un pas endavant, com si estigués horroritzat
El nen quan el va veure!
“Oh mestre pastor, oh no, oh no,
És millor si vaig sol!”
L’Alt parla al vell amb un somriure:
Vol quedar-se amb els quatre cèntims.
“Hi ha els quatre cèntims!” Els llença
I se’n va amb la ment pertorbada.
Ja veu la pastura,
Llavors el criat li dona una palmada a l’esquena.
“No ho pots suportar, vas massa ràpid,
Ei, afanya’t, encara ets un nen,
Els diners també t’han de pesar,
Qui et pot negar el descans!
Vine a seure sota el salze
I allà digueu-me el somni lleig,
Vaig somiar: Déu m’hauria de condemnar,
No coincideix amb la teva!»
Agafa el nen de la mà,
No resisteix mai més,
Les fulles xiuxiuegen tan estranyes,
La petita aigua raja tan tristament!
Ara digues que has somiat: “Va venir un home…”
Era jo? Mireu-me més de prop
Crec que m’has vist!
Ara com va passar?
“Va treure un ganivet!”—Va ser així?—
“Oh, sí, oh sí!” – El va estirar? – “I va empènyer…”
T’ho va ficar així per la gola?
Què bé que et torture!
I et preguntes com han anat les coses?
Així que pregunteu a dos ocells, estaven allà asseguts,
El corb es va quedar feliç,
El colom no va poder anar més lluny!
El corb diu què més va fer el malvat,
I també com ho va olorar el botxí,
El colom explica la mateixa història que el nen
Vaig plorar i resar.
Die Flüchtlinge/Els refugiats
Any 1852
Indicació de temps.- Die Flüchtlinge
Llibretista.-Julius Seybt, after Percy Bysshe Shelley (1792-1822)
Dedicatòria Carl Debrois van Bruyck (1828–1902)
Per a narrador i piano
Període Romàntic
Die Flüchtlinge
I
Der Hagel klirrt nieder,
Es leuchten die Wogen,
Die Blitze rings sprühen,
Der Schaum kommt geflogen –
Fort! Fort!
Der Donner laut kracht,
Die Wälder all’ stöhnen,
Der Sturmwind rings braust
Die Glocken ertönen –
Fort! Fort!
Die Erd’ gleich dem Meere
Wankt trümmerbedeckt,
Thier und Mensch sind entfloh’n
Von dem Sturm erschreckt —
Fort! Fort!
II
“Der Steur’mann erbleicht,
Nur ein Segel hat’s Boot,
Wer zu folgen jetzt wagte,
Wär’ ein kühner Pilot!”
(Rief er.)
(Und sie rief:) “Greif zum Ruder,
Stoß’ kühn vom Gestad!”
Und Hagel und Kugeln
Bestreu’n den Pfad
Über’s Meer.
Die Leuchtfeuer glüh’n
Von Klippen und Thurm:
Das Geschütz stumm blitzt,
Erstickt von dem Sturm
Von seewärts her.
III
“Und siehst du, und hörst du?
Und banget dein Sinn?
Und jagen wir frei nicht
Über’s Meer dahin,
Ich und du?”
Ein Schiffsmantel deckt
Die Liebenden beide;
Ihr Herz schlägt vereint
In stolzer Freude,
Sie flüstern sich zu.
(Wie wankende Berge
Das Meer, sturmumwettert,
Wird gewälzt und gehoben,
Zerklüftet, zerschmettert
Sonder Ruh.)
IV
In dem Schloßhof, neben
Der Pförtnerin, gleich
Geschlagenem Bluthund,
Steht der Bräutigam, bleich
Vor Scham.
Ein todkündend Gespenst,
Steht auf oberstem Thurm
Ein Greis, und vor seiner
Stimme der Sturm
Scheint zahm.
Auf die Letzte und Schönste
Seines Stammes zur Stunde
Einen Fluch er ruft
Wie aus Vaters Munde
Nie kam!
Els refugiats
La calamarsa cau,
Les ones brillen,
El llamp brilla,
L’escuma ve volant –
Fora, lluny, lluny!
El tro esclata fort,
Els boscos gemegen,
El vent de tempesta rugeix,
Sonen les campanes!
Fora, lluny, lluny!
La terra és com el mar
Esglaons coberts de runes,
Els animals i les persones han fugit,
Espantat per la tempesta—
Fora, lluny, lluny!
_Ell_ “El timoner es torna pàl·lid,
El vaixell només té una vela,
Qualsevol que s’atreveixi a seguir
Seria un pilot atrevit!”
_Tu_ “Agafa el timó amb valentia,
Empenyeu des de la costa!”
I calamarsa i bales
Esquitxa el camí
A través del mar.
Les balises brillen
De penya-segats i torres,
L’arma parpelleja en silenci,
Sufocat per la tempesta
Des del mar!
_Ell_ “I tu veus i sents?
I la teva ment té por?
I no cacem lliurement
El mar allà,
Jo i tu?”
Cobertes d’abric de vaixell
Els amants tots dos;
Els seus cors bateguen junts
Amb orgullosa alegria,
Es xiuxiuegen entre ells.
Al pati del castell, al costat
El porter, el mateix
gos de sang colpejat,
El nuvi s’aixeca, pàl·lid
Per vergonya.
Un fantasma mortal
Es troba a la torre superior
Un vell, i davant seu
La veu de la tempesta
Domestic.
Fins al darrer i al més bonic
La seva tribu a l’hora
Ell crida una maledicció,
Com de la boca del pare
Mai va venir.
Densitat orquestral, preponderància de la melodia i atmosferes fantàstiques es fonen al pentagrama d’aquest poeta musical per al record.